هوش مصنوعی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

هوش مصنوعی چیست؟

رشته ای از علوم کامپیوتر است که بر ایجاد ماشین هایی تمرکز می کند که قادر به انجام کارهای مشابه انسان هستند. برای آن که ربات ها، کامپیوتر ها و سایر اشیاء نظیر این موارد بتوانند مانند انسان ها فکر کنند و عکس العمل نشان دهند، نیازمند هوش مصنوعی هستند. هوش مصنوعی علمی است که به مطالعه تفکر انسانی می پردازد تا متوجه شود که انسان ها چگونه فکر می کنند، چگونه یاد می گیرند، چگونه تصمیم گیری می کنند و در نهایت چگونه مشکلاتشان را حل می کنند. ماحصل این تحقیقات ایجاد سیستم های نرم افزاری هوشمند است. هدف از ایجاد و توسعه هوش مصنوعی بهبود عملکرد سیستم های کامپیوتری است که قابلیت درک کردن را مانند انسان ها دارند و می توانند مثل همه انسان ها درک کنند، استدلال کنند، یاد بگیرند و مسائل را حل کنند.

رشد سریع هوش مصنوعی ( Artificial Intelligence ) و قابلیت های قدرتمند آن و همچنین تحول ایجاد شده به وسیله هوش مصنوعی در صنایع مختلف، رهبران کسب و کار و عموم مردم را به این فکر واداشته است که به اوج تحقیقات هوش مصنوعی و به حداکثر رساندن پتانسیل هوش مصنوعی نزدیک هستیم. با این حال، درک انواع هوش مصنوعی که در حال حاضر وجود دارند، تصویر واضح تری از قابلیت های هوش مصنوعی موجود و راه طولانی پیش رو برای تحقیقات هوش مصنوعی ارائه می دهد. هوش مصنوعی دارای دسته بندی های مختلفی است که مطالعه و شناخت آن را تسهیل می کند.

هوش مصنوعی محدود

هوش مصنوعی باریک ( Artificial Narrow Intelligence ) اولین نوع از هوش مصنوعی است که همچنان و به طور مستمر در حال تولید است. هوش مصنوعی باریک با نام هوش مصنوعی ضعیف نیز شناخته می شود. این نوع از هوش مصنوعی کاملا هدف گرا می باشد و برای انجام یک کار طراحی شده است. برای مثال فقط تشخیص چهره انجام می دهد و یا فقط تشخیص گفتار را انجام می دهد. هوش مصنوعی باریک (ANI) در تحقق اهدافی که برای آن برنامه ریزی شده است، فوق العاده توانمند است.

هوش مصنوعی عمومی

هوش مصنوعی عمومی ( Artificial General Intelligence ) دومین نوع از هوش مصنوعی است. این نوع از هوش مصنوعی با نام های هوش مصنوعی قوی و هوش مصنوعی عمیق نیز شناخته می شود. ایده این هوش مصنوعی به این صورت است که ماشینی با استفاده از هوش مصنوعی عمومی یاد می گیرد که چگونه مشکلات خودش را حل کند. این نوع از هوش مصنوعی همانطور که از نامش پیداست در هر زمینه ای کاربرد دارد و می تواند به گونه ای فکر کند، درک کند و عمل کند که انسان این کار ها را انجام می دهد.

ابر هوش مصنوعی

ابر هوش مصنوعی ( Artificial Super Intelligence ) سومین نوع از هوش مصنوعی است. اَبَر هوش مصنوعی نوعی هوش مصنوعی فرضی است که کارهایی فراتر از هوش انسانی و تقلید و تفکر انسانی انجام می دهد. این نوع از هوش مصنوعی مربوط به زمانی است که کامپیوتر ها به مرحله خودآگاهی می رسند و فراتر از هوش و توانایی انسان عمل می کنند.

هوش مصنوعی واکنشی

ماشین های واکنشی ( Reactive Machines ) قدیمی ترین اشکال سیستم های هوش مصنوعی هستند که قابلیت بسیار محدودی دارند. آنها فرآیندهای ذهن انسان را در واکنش به انواع مختلف محرک ها تقلید می کنند. این ماشین ها قابلیتی مبتنی بر حافظه ندارند. آنها نمی توانند از تجارب قبلی خود برای فعالیت های فعلی خود استفاده کنند و توانایی یادگیری ندارند. از این ماشین ها تنها می توان برای پاسخ خودکار به مجموعه ای محدود از ورودی ها استفاده کرد. این سیستم ها نمی توانند از حافظه برای بهبود عملکرد خود استفاده کنند. یکی از نمونه های رایج دستگاه هوش مصنوعی واکنشی IBM’s Deep Blue است دستگاهی که در سال 1997 استاد بزرگ شطرنج گری کاسپاروف را شکست داد.

هوش مصنوعی حافظه محدود

ماشین های حافظه محدود ( Limited Memory ) ماشین هایی هستند که علاوه بر داشتن قابلیت های ماشین های واکنشی، قادر به یادگیری داده های مشخصی هستند تا بتوانند تصمیم بگیرند. تقریباً تمام نرم افزار هایی که ما می شناسیم تحت این گروه از هوش مصنوعی قرار می گیرند. همه سیستم های هوش مصنوعی امروزی که از یادگیری عمیق استفاده می کنند با حجم زیادی از داده های آموزشی ذخیره شده در حافظه خود آموزش داده می شوند تا به یک مدل مرجع برای حل مشکلات آتی برسند. برای مثال در یک برنامه شناسایی تصویر، هوش مصنوعی برای تشخیص اشیاء از هزاران تصویر و برچسب استفاده می کند. برای هر شی یک برچسب آماده می شود و هر برچسب به هوش مصنوعی معرفی می شود. برنامه هوش مصنوعی از این تصاویر آموزشی به عنوان مرجع برای درک محتوای تصویر استفاده می کند. در نهایت براساس تجربه یادگیری سیستم می تواند تصاویر جدید را با دقت بیشتری شناسایی کند. در حال حاضر برنامه های هوش مصنوعی مانند چت بات ها و دستیاران مجازی برای خودروهای خودران از هوش مصنوعی با حافظه محدود استفاده می کنند.

هوش مصنوعی نظریه ذهن

اکثر ما به نحوی از دو نوع هوش مصنوعی ذکر شده استفاده کرده ایم و با آنها سر و کار داشته ایم اما دو نوع دیگر هنوز به عنوان یک مفهوم ( concept ) شناخته می شوند. نظریه ذهن ( Theory of Mind ) سطح بعدی سیستم های هوش مصنوعی است که در حال حاضر محققان در حال تحقیق و توسعه آن هستند. نظریه ذهن هوش مصنوعی قادر به درک بهتر ماهیت هر چیزی است. این برنامه می تواند با تشخیص نیازها، احساسات، اعتقادات، و فرآیندهای فکری افراد تعامل داشته باشد. این هوش مصنوعی در حال حاضر یک صنعت نوپا و یک حوزه مورد علاقه برای پژوهشگران پیشرو در حوزه AI است و دستیابی به تئوری ذهن هوش مصنوعی نیاز به توسعه دیگر شاخه های هوش مصنوعی دارد.

هوش مصنوعی خودآگاه

این مرحله نهایی رشد هوش مصنوعی است که در حال حاضر فقط در حد فرضیه است. هوش مصنوعی خودآگاه ( Self-aware ) همانطور که از نامش پیداست، هوش مصنوعی است که به گونه ای شکل گرفته تا به مغز انسان تبدیل شود به طوری که خودآگاهی ایجاد کند. ایجاد این نوع هوش مصنوعی ، که ده ها سال و یا قرن ها از تحقق آن فاصله دارد، هدف نهایی همه تحقیقات هوش مصنوعی است و خواهد بود. این نوع هوش مصنوعی تنها قادر به درک و برانگیختن احساسات در افرادی نیست که با آن ها تعامل دارد، بلکه احساسات، نیازها، اعتقادات و خواسته های بالقوه خود را نیز در بر دارد و این نوع هوش مصنوعی است که محققان تکنولوژی نسبت به آن احتیاط می کنند.

در دنیای امروز، هوش مصنوعی کاربرد های زیادی دارد. این دانش خارق العاده می تواند به طور موثری مشکلات پیچیده را در حوزه های مختلف بررسی و حل کند. نفوذ و پیشروی هوش مصنوعی در زندگی انسان ها باعث شده تا شما کارهای خود را راحت تر و با کیفیت بهتری انجام دهید. دقت داشته باشید که ابزارها با کاربردها متفاوت هستند. ابزارها برای بهره بردن افراد از این کاربردها ساخته و ایجاد می شوند.

• اکتشافات فضایی
• امنیت
• تجارت الکترونیک
• آموزش
• سبک زندگی
• نجوم
• حمل و نقل
• رباتیک
• منابع انسانی
• نظارت
• محیط زیست
• کشاورزی و دامپروری
• انرژی
• پزشکی
• صنعت و کارخانه ها
• بازی
• شبکه های اجتماعی
• فیلم سازی و انیمیشن سازی
• بانکداری
• معماری و ساختمان سازی
• رسانه
• کنترل ترافیک
• صنایع دفاعی و نظامی
• ورزش
• بازاریابی
• و موارد دیگر

رباتیک و هوش مصنوعی دو حوزه کاملا متفاوت هستند. اما با وجود این تفاوت، رباتیک به هوش مصنوعی وابسته است و از زیر شاخه های این حوزه به حساب می آید. هوش مصنوعی به سیستم ها کمک می کند تا بتوانند مانند انسان فکر کنند و تصمیم بگیرند. این درحالی است که رباتیک به سیستم ها کمک می کند تا بتوانند وظایف مختلفی را بدون مداخله انسان انجام دهند.

هوش مصنوعی حوزه ای است که در آینده نام آن را بیشتر خواهید شنید. افراد زیادی علاقه مند به فعالیت در این حوزه هستند. هوش مصنوعی حوزه ای است که از ترکیب برنامه نویسی و ریاضی به دست آمده است و برای آن که بتوانید به این حوزه وارد شوید باید به این دو مورد مسلط باشید. درست است که این دو حوزه دشواری های خاص خود را دارند، اما یادگیری آن ها غیر ممکن نیست و با چاشنی علاقه می توان هر غیر ممکنی را ممکن ساخت.